powrót

Lis-Kozłowscy

Nazwisko pochodzi od wsi Kozłów w rejonie Jędrzejowa. Ród możny, z czasem bardzo rozproszony, osiedlił się we wszystkich prowincjach dawnej Rzeczypospolitej. Jedna z gałęzi zamieszkała kilkaset lat temu w okolicach Kijowa. Przedstawiciele rodu pieczętowali się herbem Lis. Niektórzy używali dwuczłonowego nazwiska Lis-Kozłowski, inni zaś pozostawali przy formie jednoczłonowej - Kozłowski.

Z ważnych postaci należy wymienić Mikołaja z Kozłowa (zm. 1433), profesora teologii i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Z Konstancinem rodzina związana jest przez Władysława Mieczysława Kozłowskiego (1858-1935), właściciela wybudowanej ok. 1909 roku willi "Hypatia". Jego ojciec, Stanisław Michał Lis-Kozłowski (1821–1900), bibliotekarz uniwersytetu kijowskiego, za udział w powstaniu 1863 r. skazany na zesłanie, osiedlił się z rodziną w Nowoczerkasku.


Stanisław Michał Lis-Kozłowski z żoną i dziećmi. Władysław Mieczysław
Kozłowski stoi pierwszy od lewej
w mundurze. Fotografia sprzed 1880 r. ze zbiorów rodziny

Władysław Mieczysław ukończył tam gimnazjum, po czym studiował medycynę i nauki przyrodnicze w Kijowie. Aresztowany w 1880 r. za udział w tajnych związkach rewolucyjnych "Narodnaja Wola", spędził 9 lat na zesłaniu we wschodniej Syberii. Pracował tam naukowo, badając glony i wodorosty. Po amnestii zamieszkał w Warszawie, gdzie w licznych artykułach opisywał rezultaty swoich badań. W kolejnych latach zwrócił się w kierunku filozofii oraz teorii i metodologii nauki. Pracował m.in. na uniwersytetach w Krakowie, Genewie, Paryżu i Poznaniu. W 1928 r. przeszedł na emeryturę, a w 1931 r. przeniósł się z rodziną do Konstancina i zamieszkał w swojej willi „Hypatia”. Jest pochowany na cmentarzu w Skolimowie.


Władysław Mieczysław Kozłowski, ok. 1935 r.
Fotografia ze zbiorów rodziny

Spośród czwórki jego dzieci najwybitniejszą postacią był Stanisław Lis-Kozłowski (1909-95), chemik, historyk i publicysta. Uczestniczył jako żołnierz w kampanii wrześniowej 1939 roku oraz w powstaniu warszawskim. Po upadku powstania przedostał się na Zachód; w końcu wyjechał do Argentyny, gdzie pracował jako chemik, a także działacz polonijny. W 1957 r. założył Towarzystwo Miłośników Historii w Buenos Aires oraz pismo „Kurier Polski”, zbierał też materiały dotyczące Polonii w Argentynie. Za swoją postawę otrzymał najwyższe odznaczenia państwowe. Urna z jego prochami została złożona z kaplicy rodzinnej w Jędrzejowie.

Archiwa - Zbiór Jana Kozłowskiego

Zbiór fotografii, rysunków, dokumentów i pamiątek przekazany przez dr Jana Kozłowskiego został włączony do zasobów Wirtualnego Muzeum Konstancina w sierpniu 2013 r. Zbiór obejmuje fotografie rodziny Kozłowskich (Lis-Kozłwskich), właścicieli willii Hypatia w Konstancinie...

»