powrót

Izyhali

adres obiektu: Konstancin-Jeziorna, Sienkiewicza 15
data powstania: 1926-27
autor projektu: Tadeusz Sobocki

Nazwa „Izyhali” pochodzi od imion córek Władysława Paschalskiego, właściciela fabryki taśm do karabinów maszynowych oraz urządzeń kolejowych, Izy i Haliny. Pierwotnie rodzina w latach 20. XX w. zamieszkiwała zachowany po dziś dzień dom „Muszka”. Paschalski, prowadzący świetnie prosperujący interes maszyn do produkcji tytoniu, postanowił zabezpieczyć przyszłość córek i w latach 1926–1927 na tej samej, podzielonej dziś działce, wystawił neobarokową willę wg projektu Tadeusza Sobockiego. Nowy dom otoczył ogród zaprojektowany w 1927 r. przez architekta krajobrazu Stefana Rogowicza. Wyznaczył on miejsca, gdzie stanęły ławy, wazy z kwiatami, gdzie był plac do gry w krokieta, szklarnia i garaż. W czasie II wojny światowej w budynku mieściło się Waffenkomando, a po 1945 r. przedszkole. W 1975 r. dokonano zmian w konstrukcji budynku: zaprojektowano facjatkę w fasadzie i prawdopodobnie półokrągły ryzalit od strony południowej.

Willa „Izyhali” to neobarokowa, murowana z cegły, tynkowana rezydencja posadowiona na planie kwadratu z aneksami i ryzalitami. Budynek jest podpiwniczony, dwukondygnacyjny z mieszkalnym poddaszem, przykryty dachem mansardowym z facjatami oraz balustradową attyką. Bryła budynku zwarta, rozczłonkowana półkolami ryzalitów i tarasów. Elewacje mają powtarzalny układ okien: na parterze głównie zamkniętych półkoliście, na kondygnacji pierwszego piętra zdobione łukiem odcinkowym z uszakami i girlandami spiętymi maszkaronami. Na elewacjach detal architektoniczny w formie profilowanych gzymsów kordonowych, zwieńczone gzymsem kostkowym, i profilowanym gzymsem koronującym. Elewacja frontowa – południowa poprzedzona szerokim tarasem z półkolistymi stopniami, na tarasie półkolisty portyk kolumnowy z tarasem. W drugiej kondygnacji półkolisty ryzalit z portfenetr prowadzącym na taras, flankowany półkolumnami. Elewacja zachodnia czteroosiowa z owalnym, dwukondygnacyjnym ryzalitem. Na elewacji wschodniej parterowy ryzalit z kolumnami kompozytowymi.

Budynek w rękach prywatnych, w bardzo dobrym stanie technicznym, zadbany.

Budynek jest indywidualnie wpisany do rejestru decyzją z 09.08.1977 pod nr. A-912.

Literatura:
Świątek T.W., Konstancin. Śladami ludzi i zabytków, Pruszków 2007
Karta ewidencyjna, J. Domino, 1988, archiwum WUOZ

Oprac: Anna Gola i Michał Krasucki

Paschalscy

Rodzina kupców i przemysłowców, wywodząca się z Radomia. Należał do niej m.in. Mikołaj Paschalski, członek radomskiego Zgromadzenia Kupieckiego, oraz Feliks Paschalski, założyciel (1918) i wieloletni dyrektor tamtejszej Szkoły Handlowej.

»

Muszka

Willa ma cechy architektury rodzimej, z elementami neobaroku i stylu dworkowego. Murowana z cegły, otynkowana, z dobudowaną drewnianą werandą.

»